W piwnicy ZBM-TBS w Zabrzu zachowały się dokumenty policji budowlanej z lat 20., 30. i 40. XX wieku

Mamy kolejny skarb, który przybliża nam historię Zabrza. A wszystko za sprawą pana Andrzeja, konserwatora, który pracuje w spółce ZBM-TBS. Znalazł w piwnicy stertę papierów i nie spalił jej - cieszy się Dariusz Walerjański, historyk.

Znalezione papierowe skarby to kilkadziesiąt akt przedwojennego wydziału zabrzańskiej policji budowlanej. Większość dokumentów - mimo kryjącego je kurzu - jest bardzo dobrze zachowana.

- Najstarsze znalezione dokumenty pochodzą z 1905 roku. Dotyczą pięknego domu dla górników na przedmieściach Zabrza. Jednak większość papierowych skarbów dotyczy lat 20., 30. i 40. XX wieku - opowiada Dariusz Walerjański, który przez kilka dni pieczołowicie czytał i analizował znalezisko.

- Z tych dokumentów dowiadujemy się m.in., kto projektował budynki na ulicach Sobieskiego, Roosevelta aż do stadionu Górnika - dodaje.

Dzięki odkrytym aktom wiemy już, że wiele budynków z tamtego okresu zaprojektowali miejski radca budowlany Moritz Wolf, architekt Albert Krawietz (jego dziełem jest np. budynek basenu przy pl. Krakowskim), Friedrich Meyer z Bytomia i Albert Teutsch (jego projekt to budynek na rogu ulic 3 Maja i Szczęść Boże).

- Bardzo ciekawy jest rysunek, plan właściwie w skali 1:500, dawnej restauracji w Makoszowach. Jej właścicielem był Emil Wehner. Dowiemy się też, w jaki sposób znikała z centrum miasta ulica Róży, czyli Rosenstrase. Dziś zachował jej się tylko wybrukowany fragment na terenie osiedla Barbary - opowiada historyk.

W aktach są też plany instalacji wodnej dawnego hotelu Admiral Palast. Szczegółowo rozpisane jest, gdzie znajdowały się toalety, wanny, krany, a gdzie schodziło się do sztolni.

Dokumenty trafią do Muzeum Miejskiego w Zabrzu lub archiwum urzędowego.

Nasza perła modernizmu

Wśród odnalezionych dokumentów znalazła się m.in. teczka z planami zabudowy pl. Słowiańskiego. - Nikt nigdy nie potrafił dokładnie określić, kiedy zabudowania powstały - mówi Dariusz Walerjański. Tymczasem piękne, modernistyczne budynki fascynowały architektów od dawna. Teraz wiemy, że plany są z 1928 r.