Choć to w Zabrzu pojawiły się pierwsze tramwaje na Górnym Śląsku, mieliśmy kopalnie i huty, nowoczesną pocztę, a Donnersmarckowie wybudowali u nas małe przemysłowe miasteczko, miasto otrzymało prawa miejskie dopiero 89 lat temu. Dziś trudno w to uwierzyć, ale jeszcze na początku XX wieku Zabrze było największą wsią w Europie!
- Zabrze otrzymało prawa miejskie dosyć późno, bo po blisko 50 latach starań - mówi Piotr Hnatyszyn, historyk z Muzeum Miejskiego w Zabrzu. - Pierwszą próbę otrzymania praw miejskich podjęto w 1873 roku, kiedy Zabrze zostało stolicą powiatu. Drugą dwa lata później. Udało się dopiero 1 października 1922 roku - podkreśla Hnatyszyn.
Zabrze sprzed 89 lat znacznie różniło się terytorialnie od obecnego. W 1922 roku prawa miejskie otrzymało tak naprawdę dzisiejsze śródmieście. Z kolei 1 stycznia 1927 roku prawa miejskie otrzymały Biskupice, Maciejów i Zaborze. Co więcej, przed wojną obecne terytorium miasta leżało w granicach dwóch państw: Polski i Niemiec.
- Kończyce, Makoszowy i Pawłów były w Polsce, natomiast Rokitnica, Mikulczyce i Grzybowice pozostały wsiami, przy czym Mikulczyce i Rokitnica miały bardziej przemysłowy charakter, ponieważ tam były kopalnie - opowiada Piotr Hnatyszyn.
Historycy są zgodni, że najstarszą dzielnicą Zabrza są Biskupice. Pierwsza wzmianka o tej osadzie pojawiła się w 1234 roku.
- Często ta data jest błędnie interpretowana jako rok powstania Biskupic. Tymczasem nie wiemy tak naprawdę, kiedy je założono. Mamy daty wzmianek o nich w różnych dokumentach - wyjaśnia Piotr Hnatyszyn.
Najmłodszą dzielnicą jest Helenka, którą włączono do Zabrza w latach 50. ubiegłego wieku. Dwadzieścia lat później rozpoczęła się natomiast budowa dużego blokowiska w naszym mieście: osiedla Marii Curie-Skłodowskiej (choć noblistka nazywała się Skłodowska-Curie, u nas przyjęła się inna nazwa). Pod koniec lat 80. z północnej części Mikulczyc, na terenach dawnego folwarku wybudowano kolejne osiedle: Mikołaja Kopernika.
Która część miasta zmieniła się najbardziej na przestrzeni lat? Zdaniem Piotra Hnatyszyna śródmieście i Zaborze. Części domów wzdłuż ul. Wolności na Porębie już nie ma, a średnicówka zupełnie zmieniła krajobraz tej dzielnicy. Centrum przeobrażało się stopniowo: wybudowano w 1935 roku plac Wolności, z niektórych ulic zniknęły tramwaje itp.
Wybory samorządowe 2024 - II tura
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
