Jadłospis malucha

Po bardzo dynamicznym okresie rozwoju w okresie niemowlęcym, tempo wzrostu dziecka zaczyna słabnąć. Od ukończenia pierwszego do trzeciego roku życia w ciągu roku rośnie około 10 cm, a jego waga zwiększa się o 2-3 kilogramy. Zmieniają się też potrzeby jego organizmu. Zaczyna chodzić, stara się obserwować i poznawać świat, nawiązywać bliski kontakt emocjonalny z rodziną, uczy się mówić. Ciekawość świata i rozwój zdolności motorycznych powodują, że apetyt dziecka, jak również zainteresowanie jedzeniem wyraźnie się zmniejszają. Zmienia się asortyment produktów, które wchodzą w skład jadłospisu malucha, stopniowo zbliżając się do spożywanych przez całą rodzinę.

W pierwszym roku życia niemowlę było karmione mlekiem matki, albo preparatami, które je zastępują. Teraz maluch zaczyna jeść samodzielnie. Na początku głównie za pomocą rąk, ale już około 2. roku życia stara się używać sztućców. Mimo kłopotów z koordynacją ruchową, nie powinno się dziecka zbyt często wyręczać i karmić — nauka jedzenia kształci jego zdolności psychomotoryczne.

Urozmaicone menu
W okresie wczesnego dzieciństwa obserwuje się zdolność zapamiętywania smaku, zapachu, rozpoczyna się kształtowanie preferencji smakowych. Przyzwyczajanie dziecka do nowych produktów procentuje w przyszłości większym urozmaiceniem diety. Dzieci, które są odżywiane monotonnie we wczesnym dzieciństwie, często niechętnie odnoszą się później do nowych, nieznanych im produktów i potraw. Należy wówczas podawać nowe produkty w małej ilości, koniecznie razem z produktami, które dziecko już zna i lubi. Nie wolno jednak zmuszać dziecka do jedzenia, jeśli samo nie chce, ponieważ będzie miało nieprzyjemne skojarzenia związane z jedzeniem wybranych produktów i będzie konsekwentne unikało ich w przyszłości.

Do trzeciego roku życia nie nie wolno dawać dzieciom produktów ciężko strawnych, szczególnie smażonych z dużą ilością tłuszczu (kotlety w panierce, frytki, placki ziemniaczane i racuchy itp.). Nie są również wskazane w dużych ilościach takie produkty, jak: kapusty i warzywa kapustne (kalafior, brukselka), cebula, warzywa strączkowe (wyjątkiem są zielony groszek i fasolka szparagowa). Małe dzieci nie powinny również jeść ciast kremowych i wypieków z dużą ilością tłuszczu (np. ciasta francuskiego).

Daleko od fast foodów
Nie należy zachęcać dzieci do jedzenia produktów wysoko przetworzonych, takich jak: chrupki, chipsy, a zwłaszcza dania typu fast food. Do przygotowania potraw dla dzieci nie powinno się też używać koncentratów spożywczych (zupy w proszku, rosoły w kostkach, vegeta, jarzynka itp.), ponieważ zawierają nadmierne ilości sztucznych dodatków, soli i konserwantów.

Błędem jest proponowanie małym dzieciom napojów gazowanych, albo sztucznie barwionych. Powinny pić soczki owocowe i warzywne, ale tylko te, które posiadają atest lub akceptację Instytutu Matki i Dziecka. To daje gwarancję, że zostały dokładnie przebadane pod kątem zawartości zanieczyszczeń.

Pięć razy dziennie
Małe dzieci powinny jeść 5-6 posiłków dziennie. Nie należy ich zmuszać do jedzenia obfitych posiłków. Systematyczne przekarmianie dzieci przez nadgorliwych rodziców prowadzi do nadwagi, a często również otyłości.

Warto to wiedzieć
• Nie powinno się stosować w żywieniu małych dzieci zasad żywienia dorosłych. Do wieku przedszkolnego nie ogranicza się łatwo strawnych tłuszczów (masło, oleje) i cholesterolu, gdyż uczestniczą one w budowie układu nerwowego i innych tkanek organizmu.
• Nie należy nadmiernie solić lub dosładzać potraw dla dzieci, ponieważ wykształca to nieprawidłowe nawyki żywieniowe, które później sprzyjają nadwadze i nadciśnieniu.
• Nie należy unikać produktów uważanych za alergizujące bez wyraźnych wskazań lekarza. Po ukończeniu roku dziecko powinno próbować i przyzwyczajać się do różnorodnych produktów, chyba że cierpi na alergię pokarmową. Zbyt monotonna dieta może prowadzić do niedoborów i ograniczać apetyt malucha.
• Nie powinno się nadmiernie rozdrabniać produktów, bo choć przyspiesza to spożycie posiłku przez dziecko, to nie pozwala mu nauczyć się gryźć twardsze pożywienie. W przyszłości może niechętnie jeść produkty wymagające gryzienia.
• Nie należy stosować w żywieniu dzieci diet alternatywnych: wegetariańskich, makrobiotycznych i innych o dużych ograniczeniach lub nietypowych zestawieniach produktów. Nieumiejętne stosowanie takich diet może doprowadzić do niedoborów żywieniowych i nawet zahamowania wzrostu i rozwoju dziecka. •

Jak układać jadłospis
• I śniadanie: warto podać zupę mleczną, albo ciepły napój mleczny (kawa zbożowa, kakao, „bawarka”), pieczywo z masłem, wędliną, serem lub jajkiem, najlepiej w postaci past z dodatkiem zieleniny, twarożku. Warto do tego dołożyć warzywa lub owoce.
• II śniadanie: powinno nieco łagodzić uczucie głodu przed obiadem, ale nie powinno być zbyt sycące. Dobrze jest podać małą kromkę chleba z dodatkiem produktów białkowych (serka, wędliny) lub warzywnych, a do picia soki. Można też podać szklankę jogurtu owocowego.
• Obiad: powinien składać się z zupy, drugiego dania i lekkiego deseru. Zupy gotujemy na wywarach jarskich (polecane są zupy o wyraźnym smaku, jak pomidorowa, ogórkowa, barszczyk czerwony). Zupy można zabielać mlekiem, śmietanką i ewentualnie zagęszczać mąką. Drugie danie powinno zawierać warzywa, produkt białkowy (np. mięso, jajko, ser) oraz węglowodanowy (np. ryż, ziemniaki, kluski, kasza). Na deser wystarczy kompot lub porcja świeżych owoców.
• Podwieczorek: powinien być małym, słodkim posiłkiem. Można zaproponować dziecku koktajl mleczny, mus owocowy, galaretkę. Można też podać owoce lub przetwory owocowe.
• Kolacja: powinna być posiłkiem gotowanym. Mogą to być gotowane warzywa i produkty warzywno-mięsne, ale też pieczywo i napoje z dodatkiem mleka.
Porcje powinny być niewielkie, lepiej, jeśli dziecko poprosi o dokładkę, niż jeśli będzie zmuszane do jedzenia.
(na podstawie www.mediweb.pl)