Msza Święta w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego. Obóz internowania w Zabrzu więził ok. 800 osób. Kobiety błagały ks. Pyrchałę o pomoc

KLIKNIJ TUTAJ, by zobaczyć ZDJĘCIA.

13 grudnia 1981 r. – gen. Wojciech Jaruzelski wprowadza stan wojenny. Na terenie parafii pw. Św. Jadwigi w Zabrzu znajduje się zakład karny, przy ul. Janika. Trwa łapanka. Do więzienia wysyła się działaczy „Solidarności” i opozycjonistów. Mężczyźni nagle nie wracają do domu. Żony i dzieci nie wiedzą co się z nimi dzieje. Dostęp do zakładu karnego ma tylko jeden z nielicznych - ks. Infułat Paweł Pyrchała.

– Pamiętam jak przyszła do mnie wtedy kobieta i mówi „proszę księdza jestem matką. Syn tam jest. Proszę nagadać mu. Po tych kliku miesiącach traci wiarę, także w ideały Solidarności. Wszystko przegrane” – opowiadał nam w 2020 roku ks. Paweł Pyrchała.– Pomogliśmy jej i dotarliśmy do jej syna. Tak właśnie działaliśmy.

Ludzie internowani przez władze komunistyczne bardzo często byli umieszczani w różnych ośrodkach bez powiadomienia ich najbliższych, gdzie się znajdują. - Bardzo często wymagało to wielotygodniowych poszukiwań, by ustalić gdzie ów internowany został umieszczony - wyjaśnia dr Andrzej Sznajder, dyrektor oddziału IPN w Katowicach. - Ks. Paweł Pyrchała, mając możliwość wejścia na teren zakładu karnego, mając kontakt z internowanymi wynosił od nich różnego rodzaju grypsy, ale także spisy internowanych, stąd był takim głównym źródłem informacji kto tutaj przebywa. To była informacja na wagę złota dla najbliższych, bez której byliby skazani na długie dni niepewności i dalszych poszukiwań - dodał.

Tylko w ciągu pierwszego roku istnienia obozu trafiło do niego kilkaset osób – byli to głownie działacze opozycji ze Śląska, Zagłębia oraz ówczesnego woj. częstochowskiego. Więzienie było jednym z 49 największych w kraju ośrodków internowania. Ks. Paweł Pyrchała, ówczesny proboszcz parafii św. Józefa kierował oddziałem Komitetu Pomocy Internowanym, Uwięzionym i ich Rodzinom.

– Tutaj się działo wiele dobrego, ale ludzie musieli też cierpieć. Pamiętajmy o tym. Często wspominamy te czasy, ale zapominamy o krzywdzie jaka się tutaj działa – mówił dwa lata temu w rozmowie z "Dziennikiem Zachodnim" ks. Paweł Pyrchała.

13 grudnia w 2023 roku na terenie parafii odbyła się 42. rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce - pierwszy raz bez ks. Pyrchały.

- Jest nas coraz mniej... - powiedział ze smutkiem w głosie Jacek Okoń, który był internowany podczas stanu wojennego od maja do lipca. Był wtedy studentem. - Bardzo nas ubywa. Po raz pierwszy od wielu lat nie ma dzisiaj wśród nas ks. Pawła Pyrchały, który był naszym kapelanem w obozie internowania w Zaborzu. Przyjeżdżał z paczkami charytatywnymi, był naszym opiekunem, ojcem duchowym - dodał.

Ks. Pyrchała pojawiał się w zakładzie karnym bardzo często. - Raz przyjechał z Mają Komorowską. Przywieźli dary. Odprawiał dla nas msze - powiedział Jacek Okoń. - Pamiętam wszystkich kapelanów. Ks. Bigdoń z Mikulczyc załatwił Mirkowi strunę H do gitary, która pękła - dodał z uśmiechem.

Jak znalazł się w zakładzie karnym? - Zamykano tych, którzy byli na listach. Myśmy przeważnie nie byli...trafiliśmy tam na skutek działalności konspiracyjnej. Roznosiliśmy ulotki, drukowaliśmy je. Mirek zajmował się śpiewaniem pieśni patriotycznych w akademiku. Ja działałem w strukturach studentów wydziału prawa - opowiada Jacek Okoń.

Pamięta, że obóz na Zaborzu zlikwidowano 24 lipca. - Nie wszyscy wyszli. Andrzej Rozpłochowski i kilka osób z zarządu z regionu trafiło do Grodkowa. Nas studentów chyba wszystkich wypuszczono.

- Nasze środowisko jest duże. Znamy się i spotkamy, przynajmniej raz do roku tutaj. Ten stan wojenny pamiętam jako strasznie ponury czas. To był czas wielkiej smuty. Mimo że się zakończył formalnie w 1983 roku, mentalnie zakończył się wraz z likwidacją obozów internowania - w grudniu 1982 roku. Te lata 83/84 nazywam "Wielką smutą". Zakończyły się śmiercią ks. Jerzego Popiełuszki...