Komu należy się becikowe, a komu zasiłek i dodatek

Od 1 listopada 2009 roku nastąpiły istotne zmiany w przepisach dotyczących pomocy państwa dla rodziców nowo narodzonych dzieci. Przy składaniu wniosku o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka, jak również o dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka, wymagane jest przedłożenie zaświadczenia lekarskiego. Ma ono dowieść, że matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną co najmniej od 10. tygodnia ciąży do porodu. Także od 1 listopada zmieniły się kwoty niektórych rodzajów świadczeń dla rodziny.

Dla kogo becikowe

Są trzy rodzaje becikowego:

1. To, które dostają rodzice każdego narodzonego dziecka - w wysokości 1.000 zł - podstawą do jego wypłaty jest posiadanie aktu urodzenia.

Uwaga!

Od 1 listopada br. ta jednorazowa zapomoga (wypłacana wszystkim niezależnie od posiadania uprawnień do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz od dochodu rodziny) przyznawana jest pod warunkiem, że osoba starająca się o becikowe przedstawi:

- zaświadczenie lekarskie o opiece medycznej od 10. tygodnia ciąży, oraz

- dokument stwierdzający tożsamość osoby ubiegającej się o becikowe (matki, ojca lub opiekuna prawnego dziecka),

- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub inny dokument urzędowy potwierdzający datę urodzenia dziecka;

- pisemne oświadczenie, że na dziecko nie zostało wcześniej pobrane becikowe (np. przez drugiego z rodziców).

Ważne!

Zaświadczenie lekarskie musi potwierdzić co najmniej 3 wizyty u ginekologa (w każdym trymestrze ciąży) wypisane na specjalnym formularzu określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 18 września 2009 r. "w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka".

Zgodnie z decyzją Ministerstwa Pracy, wymóg dołączenia do wniosku zaświadczenia lekarskiego dotyczy wniosków składanych od 1 listopada 2009 r. bez względu na termin urodzenia dziecka (patrz wypowiedź w ramce).

2. Niektóre gminy wypłacają włas-ne zasiłki rodzącym matkom - także w wysokości 1.000 zł.

3. Rodziny ubogie, które kwalifikują się do zasiłku rodzinnego, z okazji narodzin dziecka dostają od państwa dodatek - w wysokości 1.000 zł.

Aby go uzyskać, należy być uprawnionym do zasiłku rodzinnego.

Pamiętaj!

Nie ma możliwości otrzymania sa- mego dodatku dla uboższej rodziny bez zasiłku rodzinnego. Dlatego trzeba najpierw złożyć wniosek o zasiłek rodzinny wraz z dodatkami, w którym należy zaznaczyć: "dodatek z tytułu urodzenia dziecka".

Jeżeli rodzina jest uprawniona do zasiłku rodzinnego, czyli przede wszystkim jej dochód netto uzyskany w ciągu roku nie przekracza kwoty:

- 504 zł miesięcznie -na osobę w rodzinie, albo

- 583 zł miesięcznie - na osobę w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym

- to przysługuje tej rodzinie prawo do zasiłku rodzinnego. Dzięki temu może się ona starać także o dodatki do zasiłku rodzinnego, w tym dodatek z tytułu urodzenia dziecka.

Wniosek składa się w jednym z tych miejsc:

- u pracodawcy - jeśli ma co najmniej 20 pracowników,

- w gminie,

- w ośrodku pomocy społecznej.

Jakie dokumenty

Do wniosku o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego należy dołączyć m.in.:

- zaświadczenie urzędu skarbowego o dochodach uzyskanych w roku kalendarzowym poprzedzającym ok-res zasiłkowy,

- oświadczenia członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne o wysokości dochodu uzyskanego w roku kalendarzowym poprzedzającym ok-res zasiłkowy,

- oświadczenia członków rodziny o wysokości uzyskanych dochodów lub z tytułu innego dochodu niepodlegającego opodatkowaniu,

- dokument potwierdzający tożsamość wnioskodawcy, np. dowód osobisty, paszport - oryginał do wglądu,

- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub odpis zupełny aktu urodzenia(gdy ojciec dziecka jest nieznany, lub inny urzędowy dokument potwierdzający wiek dziecka),

- orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności (jeżeli w rodzinie jest dziecko niepełnosprawne),

- zaświadczenie szkoły (jeśli dziecko ukończyło 18. rok życia).

Uwaga!

1.Wniosek o ustalenie uprawnienia do dodatku należy złożyć najpóźniej do dnia, w którym dziecko kończy 1. rok życia.

2.Rozpatrzenie wniosku i wydanie decyzji administracyjnej nie podlega żadnym opłatom.

3.Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego kończy się wydaniem decyzji administracyjnej w terminie 30 dni od daty złożenia kompletu dokumentów.

4.Od decyzji przysługuje prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w ciągu 14 dni od daty jej otrzymania.

Cenne dodatki

Podstawową formą wsparcia finansowego jest zasiłek rodzinny. Od tego, czy nam przysługuje, będzie też zależało, czy i jakie dodatki do niego otrzymamy.

Wysokość dodatków do zasiłku rodzinnego od 1 listopada br.:

- jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka oraz zasiłku pielęgnacyjnego - 1.000 zł,

- dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego - 400 zł miesięcznie,

- z tytułu samotnego wychowywania dziecka - 170 zł miesięcznie, nie więcej jednak niż 340 zł na wszystkie dzieci,

- dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej - 80 zł miesięcznie na trzecie i następne dzieci.

Pamiętaj!

Chodzi tylko o dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego!

Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego:

- 60 zł na dziecko do ukończenia przez nie 5. roku życia,

- 80 zł na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego:

- 100 zł na dziecko.

Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania:

- 90 zł miesięcznie na dziecko - w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum - w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności,

- 50 zł miesięcznie na dziecko - w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły - w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej.

Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego:

- 153 zł miesięcznie.

Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego:

- 520 zł miesięcznie.

Od czego zależą

Świadczenia rodzinne przyznawane są na tzw. okres zasiłkowy. Rozpoczyna się on 1 września, a kończy 31 sierpnia następnego roku. Ten od 1 września 2008 r. trwał dłużej - do końca października 2009 r. W 2009 r. okres zasiłkowy rozpoczął się 1 listopada.

Przy przyznawaniu świadczeń bierze się pod uwagę dochody z roku kalendarzowego poprzedzającego rok, w którym rozpoczyna się dany okres zasiłkowy. Dlatego dla bieżącego ok-resu zasiłkowego uwzględniane są dochody z 2008 r.

Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków przysługuje:

- rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,

- osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem (jeśli wystąpiła do sądu z %07wnioskiem o jego przysposobienie),

- osobie uczącej się (pełnoletniej niepozostającej na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią albo w związku z ustaleniem wyroku sądowego lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony).

Zasiłek rodzinny przysługuje do ukończenia przez dziecko:

* 18. roku życia lub nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia, albo 24. roku życia, jeśli kontynuuje naukę w szkole lub uczelni i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zasiłek rodzinny przysługuje też osobie uczącej się, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24. roku życia.

Kryterium dochodowe

Przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego uzależnione jest m.in. od kryterium dochodowego. Zasiłek zostanie przyznany, jeśli dochód rodziny - w przeliczeniu na osobę (lub dochód osoby uczącej się) nie przekracza kwoty 504 zł. Jeśli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne, kwota nie może być wyższa niż 583 zł.

Uwaga!

Zasiłek przysługuje również osobom, których dochód przekracza te stawki - ale gdy jest to kwota niższa lub równa wysokości najniższego zasiłku rodzinnego w danym okresie. Musi być przy tym spełniony warunek, że zasiłek rodzinny przysługiwał w poprzednim okresie. W przypadku przekroczenia dochodu, w kolejnym roku kalendarzowym (czyli 2 razy z rzędu), zasiłek rodzinny już nie przysługuje.

Pamiętaj!

Kryteria dochodowe uprawniające do świadczeń rodzinnych od 1 listopada nie zmieniają się. Zmieniła się natomiast wysokość zasiłku rodzinnego:

* od 1 listopada 2009 r. miesięczna kwota tego zasiłku wynosi:

- 68 zł - na dziecko w wieku do ukończenia 5 lat,

- 91 zł - na dziecko od 5. roku życia i do ukończenia 18 lat,

- 98 zł - na dziecko powyżej 18. roku życia i do ukończenia 24 lat.

* zasiłek pielęgnacyjny wzrasta do 520 zł miesięcznie.

Kiedy MOPS wypłaci mamie becikowe?

Pod koniec października urodziłam dziecko. Staram się o becikowe, ale MOPS nie chce mi go wypłacić, bo nie mam od lekarza zaświadczenia potwierdzającego, że byłam pod jego opieką od 10. tygodnia ciąży. Nic nie wiedziałam o nowych przepisach. Co mogę zrobić w sytuacji, która mnie zaskoczyła?

Karolina z Katowic

Odpowiada Bogumiła Podgórska z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach

- Aby dostać becikowe, każda mat-ka, która urodziła dziecko, musi do-starczyć do MOPS-u zaświadczenie potwierdzające, że była pod o-pieką lekarza co najmniej od 10. tygodnia ciąży aż do porodu. Przepis obowiązuje od 1 listopada br. Nowe uregulowanie wynika z nowelizacji ustawy z 6 grudnia 2008 r. i dotyczy starań o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka oraz o dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka. Trzeba podkreślić, że zmiana dotyczy wyłącznie wniosków składanych po 1 listopada. Jeśli kobieta, która urodziła dziecko, złożyła wniosek jeszcze przed 1 listopada, nie musi donosić zaświadczenia o opiece lekarskiej. Jeśli jednak zgłoszenie nastąpiło dopiero po wejściu w życie przepisów ustawy (czyli po 1 listopada), złożenie takiego zaświadczenia jest obowiązkowe.

To nieprawda, że kobiety nieposiadające zaświadczenia o opiece le-karskiej, nie miały czasu na zgłoszenie narodzin swojego dziecka przez końcem października, ponieważ nowe przepisy zostały ogłoszone w Dzienniku Ustaw na 10 miesięcy przed 1 listopada br. To dłużej niż trwa ciąża. Informacja o zmianie przepisów, jaka miała nastąpić 1 listopada 2009 r., była od początku roku udostępniana przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach w formie plakatów oraz na stronie internetowej

O zmianie przepisów informowały też śląskie media. Mamy planujące lub spodziewające się dzieci miały więc sposobność, by dowiedzieć się o nadchodzących zmianach i o terminie ich obowiązywania.